• صفحه اصلی
  • >
  • گپ و گفت
  • >
  • سعید محمودی ازناوه داور اولین جشنواره سالانه عکس میکا: نقش عکاس حرفه ای در ایران کمرنگ شده است

سعید محمودی ازناوه داور اولین جشنواره سالانه عکس میکا: نقش عکاس حرفه ای در ایران کمرنگ شده است

سعید محمودی ازناوه ؛ عکاس ایران شناس:
نقش عکاس حرفه ای در ایران کمرنگ شده است

سمیرا جعفری- گیتی تصویر:  شاید حضورش در عرصه هنر با هدف فیلمسازی و کارگردانی بود ولی ورودش به مرکز آموزش عالی سازمان میراث فرهنگی در رشته ی حفاظت و مرمت آثار تاریخی همه چیز را دستخوش تغییر کرد.
سعید محمودی ازناوه که به واسطه ی روحیه متفاوت و علاقه ش به رشته ی تحصیلی اش ؛عکاسی را به عنوان اولین دغدغه هنری خود انتخاب کرد و تا کنون موفقیت های چشمیگری در این عرصه داشته است. وی موفق به دریافت نشان درجه یک فرهنگ وهنر (رشته عکاسی ) از وزارت فرهنگ و ارشاد شده است و داوری دهمین دو سالانه عکس ایران و بیش ازچهل و دو مسابقه عکاسی بین المللی، ملی و منطقه ایی را بر عهده داشته است.
همکاری با مطبوعات انتشارآثار، مقالات و مؤلف آثارو کتاب های متعدد در حوزه ایران‌شناسی، دانشگاهی و صنعتی ؛ برگزاری بیش از چهل وپنج نمایشگاه انفرادی دیگر موفقیت های وی در زمینه عکاسی است.
با سعید محمودی ازناوه از چگونگی حضورش از رشته ی عکاسی تا تغییر و تحولات این رشته با وجود تکنولوژی در این عرصه و به عنوان داور اولین جشنواره سالانه عکس میکا به گفت و گو نشستیم:
شما با دغدغه ی متفاوت وارد عرصه هنر شدید؛ چطور شد به عکاسی آن هم به عنوان عکاس ایران شناس کارتان را ادامه دادید؟
بله, من با دغدغه فیلمسازی و ساخت مستند وارد رشته هنر شدم . البته و به شکل جزئی تر گرایش ام به سمت کارگردانی بود. ولی در ادامه وارد دانشگاه میراث فرهنگی و رشته ی مرمت آثار تاریخی شدم. چون زمینه ی تحصیلی ام ارتباط نزدیکی با آثار تاریخی و معماری ایرانی داشت, به عکاسی نیز علاقمند شدم. هر چه که گذشت دامنه ی فعالیت ام در عکاسی وسیع تر و علاقه ام به نیز بیشتر شد. انقدر در این زمینه غرق شده بودم که احساس کردم نیاز به دایره المعارفی از تصاویر تمام آثار تاریخی تا زمان معاصر ایران باید جمع آوری کنم.
تا این اندازه عکاسی و رشته تحصیلی تان با هم عجین شده بود. کار جمع آوری عکس به نتیجه رسید؟
خب هر چه پیش رفتم به این نتیجه رسیدم کاری که در نظر دارم یک کار انفرادی نیست و نیاز به یک تیم تحقیقات و عکاس دارد. همین مسئله مرا به تشکیل انجمن عکاسی میراث فرهنگی در سال ۸۵ تشویق کرد. درهمین راستا سعی کردم عکاسی را به شکل تخصصی در زمینه ی ایران شناسی ادامه بدهم که در نهایت به چاپ کتب متعدد و برگزاری نمایشگاهای مختلف در این زمینه انجامید.
سینما و فیلمسازی را کاملا فراموش کردید؟
آن اوایل چندین کار مستند ساختم ولی در ادامه به این نتیجه رسیدم کارسینما, کاری جمعی است و با روحیات من چندان سازگار نبود. در حالی که حوزه ی عکاسی که تا حدودی انفرادی است و احساس بهتری داشتم. در نهایت به این نتیجه رسیدم در این حوزه بهتر می توانم دغدغه هایم را به سرانجام برسانم.
در این سال ها تغییرات اساسی و چشمگیری در زمینه ی تکنولوژی عکاسی شده است.فکر می کنید ورود دوربین های عکسای و گوشی هایی با قابلیت بالای عکاسی چه تفاوتی در نگاه مردم به عکاسی از زمان ورود شما به این عرصه ایجاد کرده است؟
خوشبختانه با وجود اینکه این تکنولوژی دیرتر از دیگر نقاط جهان در اختیارمان قرار گرفت ولی پیشنه ای تصویری خوبی در دست داریم. این روزها نیز به واسطه ی حضور سریع تکنولوژی اتفاق خوشایندی در زمینه عکاسی و نگاه مردم به هنر ایجاد شده است. همه به شکلی می توانند عکس بگیرند. البته این به آن معنا نیست که عکاس هستند, بلکه می توانند عکاسی کنند.این تکنولوژی سواد بصری مردم را بالا برده است. در کنار این مساله مردم ما به گذشته علاقمند هستند. همین ویژگی و در دسترس بودن تکنولوژی آن ها را بر آن داشته بیشتر به ثبت تصاویر و وقایع اطراف خود علاقه نشان دهند. طبیعتا هر چه بیشتر عکس بگیرند و عکس را انتشار بدهند؛ هم نگاه مردم نسبت به کاری که می کنند ارتقا پیدا می کند و هم کمکی به ترویج هنر کشورمان می کند.
با این اوصاف می توان گفت کمکی هم به زندگی بشری کرده است؟
بله. خیلی از مفاهیم در زندگی بشری تغییر کرده است. همین الان اینستاگرام به عنوان یک شبکه ی ارتباط جمعی چه تاثیری در زندگی اجتماعی و روزمره ما داشته است و تا چه اندازه زندگی ما را تحت شعاع خود قرار داده است؟ البته هم ابعاد مثبت داشته و هم منفی که کل دنیا درگیر این تغییرات شده است. سطح نگاه مردم به واسطه ی دیدن عکس های زیاد ارتقا پیدا کرده است چرا که مردم با سنین مختلف در طول روز با اینستاگرام در ارتباط هستند. بخشی از این تاثیر از نگاه کلی می تواند مثبت باشد و بخشی هم مثبت نیست. ولی بدون تاثیر نبوده است. عکاسی بخشی از زندگی مردم شده است. حتی خود مردم نمی دانند چقدر با عکاسی درگیر شده اند و جزو ملزومات زندگی شان شده است. به دنبال آن ارزش های دیگری به زندگی مردم وارد کرده است.
به طور مثال سفر. فکر می کنید با این وجود, عکاسی در سفر تا چه اندازه جدی گرفته شده است؟
بله. به نظرم خیلی زیاد جدی گرفته می شود. من که سال ها در زمینه ی ایران شناسی عکاسی می کنم برخی از مکان ها را تا به حال نرفته بودم را از عکس های مردم پیدا کردم. برخی از مردم نقاطی از ایران را کشف کرده اند که سوژه ای برای عکاسی من شده است. همین موضوع می تواند بخشی از همان ارزش ها باشد. به نوعی ارج نهادن به کشور خود.
و در بین, عکاسان حرفه ای تا چه اندازه توانسته اند در جوامع بین المللی تصویر درستی از ایران رابه نمایش بگذارد؟
بی شک عکاسی حرفه ای در این خصوص می تواند تاثیرگذار باشد. ولی واقعیت این است که نقش عکاس حرفه ای در کشور ما بسیار کمرنگ شده است.
چرا؟
ببینید با اینکه از وجود این همه دوربین حرفه ای ابراز خرسندی می کنم ولی از طرفی به کار عکاس های حرفه ای لطمه وارد شده است. به این دلیل که جایگاه حرفه ای و غیرحرفه ای مان در کشور مشخص نیست. عکاس آماتور در کشور ما به این معنی نیست که عکاس کار بلدی نیست. یک عکاس آماتور می تواند عکس های خوبی بگیرد ولی برای دل خودش عکاسی می کند. در حالی که عکاس حرفه ای از طریق عکاسی و درآمد حاصل از آن زندگی اش را می گذراند. این مساله خودش را در صنعت گردشگری تحمیل کرده است. اینکه صاحبان این صنعت تفاوتی بین کار حرفه ای و غیرحرفه ای قائل نمی شوند دلایل مختلفی دارد.
بخشی از آن به دلیل مشکلات اقتصادی است؟
بله و بخشی از آن به دلیل نبودن حق کپی رایت و حفط حقوق معنوی اثر در کشورمان است.همه ی این عوامل دست به دست هم می دهند که عکاسی حرفه ای مهجور بماند. طبیعتا اگر عکاس حرفه ای درآمدی از طریق حرفه اش به دست نیاورد سفرهایش کمتر می شود و لطمه ی زیادی به کسانی می خورد که به شکل مدون و با برنامه ای پژوهشی و ویژه, کاری را دنبال می کردند. برخی ازعکاس های حرفه ای هستند که پروژه ی فرهنگی و هنری را پیش می بردند که حمایتی از آن ها نشده است. چون آژانس های توریستی بر این باورند که در سفر هستند کسانی که با گوشی هم عکس میگیرند و از همان عکس ها در سایت ها و حتی تبلیغات استفاده می کنند. به همین دلیل سفارش حرفه ای و در نهایت کار حرفه ای نداریم.
این مساله چقدر شرایط کاری را شما را به عنوان یک عکاس ایران شناس تحت تاثیر قرار داده است؟
شخصا در ده سال گذشته این مساله را در کار خودم درک کردم و بسیاری از سفرهای من به همین دلیل کم شده است. در واقع می توان گفت از طریق عکاسی در کشور نمی توان به حوزه ی گردشگری درآمدی حاصل می شود. به همین دلیل عکاسی گردشگری لطمه ی زیادی خورده است که در نهایت به خود صنعت گردشگری هم لطمه وارد شده است. ولی همین که مردم با سفر آشنا شده اند و حتی با دغدغه های شخصی از نقاط مختلف کشورمان عکس می گیرند و انتشار می دهند نکته ی مثبتی است.
پیش از این همه به تاثیرگذاری شبکه های اجتماعی همچون اینستاگرام روی نگاه مردمبه عکاسی صحبت کردید. فکر می کنید این شبکه های اجتماعی تا چه اندازه به سواد ودرک بصری مردم کمک کرده است؟
طبیعتا اگر به شکل ناخودآگاه هم عکس خوب و زیادی ببینیم؛ زاویه دید ها تغییر می کند و بی شک به پیشرفت عکاس و علاقمند به عکاسی کمک زیادی خواهد کرد. چیزی که من همیشه به شاگردانم می گویم. عکس خوب ببینید. اگر کسی واقعا پیگیر و علاقمند باشد از طریق همین شبکه های اجتماعی می تواند پیشرفت چشمگیری داشته باشد. چرا که مردم خوش سلیقه تر شدند, حتی درباره ی نور و زاویه دید دقت بیشتری دارند و متفاوت تر عمل می کنند.
یکی از نکاتی که به آن اشاره کردید؛ مشکلات اقتصادی بود که دامنگیر عکاسان حرفه ای شده است. به نظر شما نقش بنگاه های اقتصادی در حل این مشکلات چقدر است؟ بنگاه هایی که می توانند به روش های مختلفی حتی برگزاری جشنواره این مشکلات را تا اندازه ای محدود کنند؟
مدتی پیش در ایران برخی از ارگان برای اینکه آرشیوهای خوبی داشته باشند تصمیم داشتند به عکاس های مختلف سفارش عکس بدهند. در همین راستا بسیاری از اساتید عکاسی هم به آنها کمک کردند و پیشنهاد برگزاری جشنواره را دادند. یعنی به جای سفاش عکس برای تکمیل آرشیوهای خود؛ جشنواره ای برگزار کنند که هم تعداد زیادی عکس در اختیارشان قرار گیرد و هم در نهایت تعدادی عکس هایی برگزیده می شود. این روش خوبی بود که در دیگری نقاط دنیا هم مرسوم است.
به طور مثال نهاد بزرگی مانند اداره میراث فرهنگی می تواند با برگزاری جشنواره های سالانه به طور منظم بخشی از نیازهای خود را برآورده کند. جشنواره ای که شامل بخش های آماتور و حرفه ای و حتی بخشی برای مردم عامی در نظر گرفته شود.
ولی در این بین نباید فراموش شود حتما از عکاسان حرفه ای استفاده شود. به طور مثال یک بنگاه اقتصادی برای تبلغات خود از چندین عکاس دعوت کند که از نگاه خود چندین کار تبلیغاتی برای آن ها انجام دهد. کاری که در همه ی دنیا به موازات برگزاری جشنواره ها انجام می شود ولی در ایران منسوخ شده است.
در جشنواره سالانه عکس میکا از دو گروه حرفه ای و آماتور که قرار است با گوشی عکاسی کنند دعوت به عمل آمده است. با توجه به تعریف شما از عکاسان حرفه ای و آماتور چه تفاوتی بین این دو گروه در مسابقات قائل هستید؟
حضور این دو گروه نه تنها منافاتی با هم ندارد بلکه محاسنی هم به همراه دارد. چون کسانی که بدون قید و بندهای مرسوم و با دید باز به دنبال علاقه شخصی خود عکاسی می کنند نتیجه قابل قبولی نیز ارائه می دهند. به همین دلیل معتقدم عکاس های آماتور و ذوق ورز می توانند عکس های خیلی خوب و با نگاه متفاوتی ثبت کنند و چنین جشنواره هایی کمک می کند که کار این عکاس ها دیده شود.

قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *