در خصوص این موضوع با مرتضی نیکوبذل مطلق که سالهاست سابقه عکاسی خبری در اتفاقات متفاوت داخلی و خارجی را دارد گفتگو کردیم. نیکوبذل متولد ۱۳۵۲ است و کارعکاس مطبوعاتی خود را از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸ با رسانه ‌های داخلی آغاز کرده و از سال ۱۳۷۸ همکاری خود با خبرگزاری رویترز را به صورت عکاس آزاد تمام وقت آغاز کرد؛ پوشش اخبار ایران، افغانستان، پاکستان، لبنان و ترکیه از جمله پروژه های عکاسی این عکاس در رویترز است. همکاری با آژانس عکس زوما پرس آمریکا، آژانس عکس سیپا پرس فرانسه، همکاری با روزنامه نیو یورک تایمز بین الملل و همکاری بامجله نشنال جئوگرافیک فارسی از دیگر فعالیتهای این عکاس مطبوعاتی به شمار می‌آید.

نورفتو: بهتر است بحث را با این موضوع شروع کنیم که چرا در اعترضات و اتفاقات اخیر عکاسان حضور ندارند؟

واقعیتش این است که وقتی در طول سالیان سال مرتب به عکاس گفته شود که اگر این عکس را بگیری ممنوع است یا اگر از فلان حادثه و اتفاق عکس بگیری ممنوع است و در کل وقتی اخبار برای عکاسان مطبوعاتی به دو گروه اخبار ممنوع و اخبار مجاز تقسیم میشوند، ناخودآگاه این موضوع در عکاس نهادینه میشود که دچار خودسانسوری شود، برای مثال، وقتی برای پوشش تصویری زلزله ترکیه به آنجا سفر کرده بودم دقایق ابتدایی عکاسی نمیکردم تا اینکه یادم افتاد اینجا ترکیه است و من میتوانم بدون ممنوعیت و محدودیت عکاسی کنم. نکته دیگر اینکه عکاسی خبری ریسک و خطر را دارد اما همیشه نهادهای مربوطه شخصیت حقوقی عکاس را به رسمیت میشناسند و اگراتفاقی برای عکاس بیفتد مشکل پیش آمده را پیگیری میکنند؛ برای نمونه سال ۲۰۱۴ برای عکاسی به افغانستان رفته بودم و یکروز که دربازار کابل بودم پلیس افغانستان به من گفت باید کارت خبرنگاریت را نشان بدی و وقتی کارت مرا دید گفت باید کمی صبر کنم تا ازدوربین ها مرا چک کنند که اگر یک وقتی مشکلی برایم پیش آمد نیروی امنیتی بداند که اینجا بودم و امنیتم حفظ شود. متاسفانه این موضوع در ایران وجود ندارد و اگر عکاس در زمان پوشش خبر (مانند اخبار این روزها) گرفتار شود هیچ نهاد یا مرجعی برای آزادی یا رفع گرفتاری وی پیگیری انجام نمیدهد، و چه بسا عکاس مورد مواخذه هم قرار بگیرد، چرا که خبر برای عکاس خبری و در کل خبرنگار به دو دسته قانونی و غیر قانونی تقسیم شده. در حالیکه “خبر” قانونی و غیرقانونی ندارد و خبرنگار و عکاس هم کارش مشخص است. در جنگ عراق هم همین طور بود و نیروهای عراقی هم حواسشان به من بود که مشکلی برایم پیش نیاید ولی وقتی اخبار به قانونی و غیرقانونی تقسیم میشود خودسانسوری ناخودآگاه اتفاق میافتد. همه داشته های یک عکاس عکسهایش است و وقتی هیچ نهاد یا مرجعی امنیت عکاس را تضمین نمیکند، خیلی طبیعی است که عکاسان تمایلی به پوشش اتفاقات نداشته باشند چون نمیدانند چه آینده و اتفاقاتی در انتظارشان است. در مباحث فوتوژورنالیسم هم گفته میشود که عکاس و خبرنگار باید در سمتی باشند که نیروی شناخته شده وجود دارد اما این اتفاق و موضوع در ایران صدق نمیکند.

نورفتو: به عقیده شما اگر قرار باشد یک نهاد یا مرجع مسئولیت سلامت حرفه ای عکاسان را عهده دار باشد آن نهاد کجاست؟

در همه ادارات و نهادها یک چارت سازمانی وجود دارد به نام سلسله مراتب، مثلا اگر یک عکاس کارت عکاسی انجمن صنفی را داشته باشد و برای رسانه خاصی کار نکند مسئول امنیت او با انجمن صنفی است که او عضو آن شده و وکیل انجمن باید بتواند مشکلات اورا پیگیری کند، چرا که انجمن های صنفی به وجود آمده اند تا بتوانند حقوق اعضا را حمایت و پاسداری کنند. و اگر یک عکاس برای رسانه خاصی کار میکند مسئول امنیتش مدیران آن رسانه هستند. اما به طور کلی وقتی چیزی به نام انجمن صنفی وجود دارد، همانطورکه گفتم، آن انجمن موظف به احقاق حق اعضا خود است و مسئول پیگیری مطالبات شغلی و صنفی، به نظر من انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران باید بتواند تشخیص دهد در چه زمانی، حتی اگر گروهی از عکاسان مطبوعاتی مستقیما عضو آن نیستند، باید بدون تفکیک قائل شدن میان آنها، و برای احقاق حقوق صنفی، که به صورت کلی ادعای پیگیری مطالبات آن را دارد کاری انجام دهد. یعنی من عکاس چه برای رسانه کار کنم چه به صورت آزاد با کارت انجمن صنفی، اگر برایم مشکلی پیش بیاید مسئول رسیدگی به آن انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران است، اما متاسفانه این انجمن صنفی در ایران بسیار محتاط و ملاحظه کار عمل میکند و وارد این حوزه ها نمی شود. در حالیکه اگر قرار باشد یک انجمن فقط مسئول برگزاری جشن ها و مراسمات روز عکاسی و ۱۰ روز با عکاسان و این قبیل برنامه ها باشد یا فقط به امور تسهیلاتی مثل ارائه طرح ترافیک، بیمه، و این دست مسائل عمل کند و فعال باشد که دیگر فایده ندارد، چون برای یک عکاس مطبوعاتی بیشتر از بیمه و طرح ترافیک و این قبیل موارد، امنیت وحمایت از امنیت شغلی ایشان مهم است، یعنی در روزهای سخت، امکان ثبت تاریخ کشورش را با پشت گرمی از قانونی که خبرنگار را مجاز به فعالیت خبری میکند، به صورت آزادانه و حرفه ای داشته باشد. متأسفانه این روزها خجالت میکشم بگویم عکاس مطبوعاتی هستم به این دلیل که حتی یک فریم عکس از اتفاقات این روزها ندارم. اتفاق بدتر اینکه در طول این سالها به جای اینکه شرایط به سمت بهتر شدن برای عکاسها برود به سمت محدودتر شدن رفته است. من که از سال ۱۳۷۶ مشغول به فعالیت در این حوزه شدم، به گذشته که نگاه میکنم، تا امروز هر سال محدودیت ها بیشتر شده است در حالیکه در سالهای گذشته هم مشابه اتفاقات امروز وجود داشت اما ما کما بیش میتوانستیم عکاسی کنیم، امروز اما اصلا فضا برای عکاسی وجود ندارد، و شخصیت مطبوعاتی تمامی ما به هیچ عنوان به رسمیت شناخته نشده. برای مثال باید به همکارم احمد حلبی ساز اشاره کنم که چندی پیش در خیابان ولی عصر تهران، هنگام پوشش تصویری نا آرامی های اخیر بازداشت شده.

نورفتو: شما به عنوان عکاسی که سالهاست در این عرصه عکاسی خبری فعالیت دارید به شخصه چقدر در مورد عکاسی در این اوضاع پیگیر و مطالبه گر بودید؟

من در روز دوم اعتراضات برای اداره کل مطبوعات خارجی وزارت ارشاد که مسئول عکاسان و خبرنگاران شاغل در رسانه های خارجی است نامه ارسال کردم و درخواست کردم بتوانیم مسائل این روزها را پوشش دهیم، چند سال پیش هم طرحی را به آن اداره کل تسلیم کردم که در آن راه کارهای حرفه ای و بر پایه استانداردهای بین المللی مطبوعاتی برای فعالیت حرفه ای در شرایط بحران ذکر شده بود. من به دلیل اینکه پاسخ نامه چند روز پیش من به اداره کل مطبوعات و رسانه های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت تلفنی به من ابلاغ شد، به دلیل رعایت اخلاق حرفه ای امکان ذکر آن را در اینجا ندارم. ولی میدانم که نه من، هیچ یک از همکارانم نمیتوانیم با دوربین حرفه ای خود و کارت خبرنگاری معتبر خود، به محل تجمعات و اعتراضات برویم و اقدام به تهیه عکس و خبر کنیم، همچنین میدانم اگر هنگام کار توسط شخص یا اشخاصی دستگیر بشوم، مدتها طول خواهد کشید تا مشخص شود شخص یا نهاد دستگیر کننده چه کسی یا نهادی بوده، و از آن بدتر اینکه قطعا از نظر نهادهای نظامی، انتظامی و امنیتی، فعالیت من در چنین شرایطی ( طبق قانون نانوشته تقسیم بندی خبر به قانونی و غیر قانونی )غیر قانونی محسوب خواهد شد که واقعا برای من به عنوان فعال در حوزه رسانه، جای سؤال و تعجب دارد که البته هیچ وقت به پاسخ آن نرسیده ام، کما اینکه پرسیده ام و بی پاسخ مانده ام. خب در چنین شرایطی چه طوریک عکاس جرات میکند برود و عکاسی کند؟
در عکاسی بحران عبارتی وجود دارد و آن هم اینکه میگویند عکاسی بحران بر روی یک لبه تیغ است که یک طرفش شجاعت است طرف دیگرش حماقت. یک عکاس فرق بین دو را درک کند، عده ای هم میگویند عکاسی بحران دو رو دارد، ترس و محافظت. در موقعیت فعلی ماعکاسان در واقع در حال مخافظت از خود هستیم اما از طرفی هم خجالت زده ایم که عنوان عکاس خبری را یدک میکشیم در حالیکه درتکمیل شدن تاریخ تصویری کشورمان نقشی نداشتیم. همه ما با عواقب عکاسی در این شرایط آشنا و بگیر و بنندها هستیم اما مسئله بغرنج دیگری که وجود دارد این است که من با مدیران انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی حرف زدم و از آنها خواستم یک جلسه ای ترتیب بدهند و راهکاری برای این اوضاع پیدا کنند، آنها پاسخ دادند که نامه را خطاب به معاونت مطبوعاتی ارسال کردند اما آقای مهدی پورمعاون مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت ارشاد هیچ جوابی نداده و تکلیف مشخص نیست که چه باید بکنیم و من مطمئنم جلسه ای که گفتند میگذاریم هیچ وقت برگزار نمیشود چون ظاهرا برایشان در اولویت نیست، و ظاهرا بازهم قرار است تمام این مشکلات موکول شوند به روزی در رویداد ده روز با عکاسان که مجدد روضه هزار بار خوانده شده همیشگی را با دهان خودمان برای گوش های خودمان بخوانیم و در رثای سختی این حرفه گریه کنیم وازفردای آن روز، روزازنو و روزی ازنو.

نورفتو: فارغ از لزوم حضور یک نهاد یا مرجع، به نظر می آید عکاسان خبری هم به حالت منفعلانه ای رسیدند و محافظه کاری زیاد باعث شده که کلا قید کارکردن در این عرصه را بزنند.

بله این موضوع هم متاسفانه وجود دارد؛ درباره اتفاقی مثل سیل امامزاده داوود من با یکی از همکاران تماس گرفتم و از او پرسیدم آیا برای پوشش خبر سیل به محل میرود؟ ولی ملاحظات مختلفی داشت، مانند وجود خطرهای طبیعی در مسیر. در دوره کرونا هم همین طور،عکسهای زیادی از این اوضاع گرفته نشد یا به صورت کامل به آن پرداخته نشد. متأسفانه در خیلی از مواقع عکاسی مطبوعاتی ایران تبدیل به شوآف برای گروهی از عکاسان شده، یا محلی برای ایجاد رزومه و پول درآوردن، البته قبول دارم که باید از عکاسی پول درآورد وعکاسی که پول درنیاورد، رسما عکاس حرفه ای به حساب نمی آید، ولی پول درآوردن نه به هر قیمتی. وگرنه اینکه کرونا ممکن است عکاس را آلوده کند. (همانطور که برای من هم پیش آمد)، اینکه نیروها میگیرند، میبرند، و در کل وجود خطر در این ژانر از عکاسی، بخش جدایی ناپذیر این شغل است و همیشه وجود داشته که عکاسان باید بتوانند با ورود به کار گروهی و رعایت کار جمعی، آن را به حداقل برسانند، ولی متاسفانه بیشتر همکاران، همراه نیستند و برخی هم ترجیح میدهند به صورت انفرادی اقدام کنند که خوب نتیجه اش هم مشخص است و نتیجه میشود اینکه در حال حاضر دو نفر از همکارانمان در بند هستند. یا مثلا انجمن لازم است که خطاب به وزارت ارشاد نامه بزند که اگر پاسخ واضحی در این باره ندهند، ماعکاسان به صورت گروهی و با دوربین های حرفه ای و با کارت های خبری معتبری که از سوی نهادهای نظارتی صادر شده به محل اعزام می شویم تا به وظیفه حرفه ای خود عمل کنیم. شرایط فعلی از نظر من مثل شرایط جنگی است و در شرایط جنگی کار انفرادی معنی نمیدهد و کار گروهی اولین اصل در حفظ سلامت و امنیت عکاسان مطبوعاتی است، اگر فرد به هر دلیل به صورت فردی عازم محل درگیری یا اعتراضات شود، قطعا صدمه خواهد دید. سوال من این است که در مورد اعتراضات اخیر، انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران که اتفاقا آقای قاسمی که پیش از این با ایشان گفتگو کردید هم عضو این انجمن هستند در این شرایط چه کرده اند؟ یکبار در مراسم ۱۰ روز با عکاسان، من به جای سوال پرسیدن رفتم یکسری صحبت کردم و پرسیدم مسئولان رده اول که الان باید اینجا باشند و در مقابل مشکلات مطرح شده پاسخگو باشند کجا هستند؟ آقایان گفتند آنها نمی آیند، و خب حرف من این است، اگر انها نمی آیند و نمیخواهند حرفهای ما را بشنوند، چرا ما باید هر دفعه دور همجمع شویم و حرفهای تکراری بزنیم. واقعا من نمیدانم در آینده چطور عکاسان خبری فعلی که ما هستیم میتوانیم در چشم عکاسان پیشکسوتی مثل آقای شاندیز و صیاد نگاه کنیم و بگوییم، ما عکاس مطبوعاتی هستیم. یک تعداد عکس تهیه شده با موبایل و تک فریم وپراکنده که نمیتواند داستان برهه ای از تاریخ این کشور را تعریف کند. عکاس باید بتواند و اجازه داشته باشد در امنیت (امنیت به معنی به رسمیت شناخته شدن)، داستان هر دو طرف معترض و مقابل معترض را بیان کند. چقدر ما تصاویر بعد از یک اعتراض را در یک میدان یا خیابان میبینیم؟ چقدر زندگی روزمره ای که متفاوت شده از ساعات آرام شهر را پس از یک درگیری یا اعتراض میبینیم؟ اینها رامن نباید بگویم، وظیفه نهادی صنفی مانند انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران است.

نورفتو: ظاهرا شما نقدی هم به سخنان مهدی قاسمی در خصوص کار در رسانه های خارجی داشتید نقدتان را بفرمایید.

بله صحبتهای آقای قاسمی درباره عکاسانی که با مطبوعات خارجی کار میکنند به نوعی شخصیت حرفهای افرادی مثل من که با آژانسهای خبری خارجی کار میکنیم را زیر سوال میبرد چون رویه کار با رسانه های خارجی اصلا اینطور نیست و اتفاقا کار در رسانه های خارجی به این شکل است که محفوظ نگه داشتن منبع خبر یک اصل حرفه ای و اساسی است و از هرچیزی مهمتر است، و به هیچ قیمتی این قانون زیرپا گذاشته نمیشود؛ حفظ امنیت عکاسان و دفتر رسانه خارجی در یک کشور دیگر مهم ترین اولویت برای یک رسانه خارجی است. خبرگزاری رویترز که من برایش کار میکردم اصطلاحی دارد،یک عکاس خوب زنده هزار عکس خوب میگیرد و یک عکاس خوب مرده یک عکس خوب، رسانه ای مثل رویترز به هیچ وجه امنیت دفتر ونیروهایش و همچنین منابع خبری اش را به خطر نمی اندازد حتی اگر به قیمت باطل شدن مجوزش در آن کشور باشد. این موضوع به هیچ وجه درست نیست که بگوییم فلان خبرگزاری خارجی عکس، فیلم یا خبر را از فردی میخرد و نامش را عنوان نمیکند، ولی در صورت فشارمراجع بالادستی، مجبور است نام او را به آنها اطلاع دهد. البته تا وقتی من با رویترز کار میکردم و حتی در زمان نا آرامی های پس ازانتخابات ۱۳۸۸، شاهد فشار از هیچ نهادی برای نام بردن نام افرادی که از آنها متریال خبر تهیه میکردیم وجود نداشت. البته این نکته راذکر کنم که موظف بودیم متریال خبر را (متریال خبر در بحث من یعنی عکس) از منابع قانونی مانند رسانه های داخلی تهیه کنیم. اما این روزها که تهیه عکس برای اخبار روز از رسانه های داخلی که عملا در پوشش اخبار اعتراضات و نا آرامی ها منفعل هستند، سخت یاغیر ممکن شده، عمل تهیه عکس، شکلی متفاوت به خود گرفته، برای مثال میتوانم به خبرگزری آسوشیتدپرس (AP) اشاره کنم که برای حفظ امنیت پرسنل خود، هیچ عکسی را از طریق دفتر تهران تهیه نمیکند. اگر به کپشن (زیرنویس) عکس هایی که از اعتراضات اخیر روی خط خبری (AP) قرار گرفته دقت کنید با یک جمله تذکری مواجه میشوید که بیان کرده. این عکس توسط عکاسی که در استخدام آسوشیتدپرس نیست و توسط (AP) در خارج از ایران تهیه شده است. به نظر من صحبت دوست عزیزم جناب آقای مهدی قاسمی درباره شیوه کار کردن رسانه های خارجی، کمی از سرناآگاهی بوده، یا شاید ایشان نتوانسته اند صورت درست این فرایند را توضیح دهند.

نورفتو: به عنوان سوال پایانی اینکه چرا رسانه های داخلی حاضر نیستند عکاسان خود برای حضور در این اعتراضات و اتفاقات آفیش کنند؟

ما در ایران رسانه مستقل نداریم و همه رسانه ها دارای بودجه دولتی هستند بنابراین باید رفتاری نشان دهند که مطابق میل تأمین کننده بودجه باشد و همانطور که انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی تبدیل به یک ادارهای شده که به اموری مثل بیمه و طرح ترافیک واینهابسنده میکند، رسانه ها ترجیح میدهند موقعیت خودشان را به خطر نیندازند. به صورت حرفه ای یک عکاس یا خبرنگار باید صد در صد بی طرف و استقلال شخصیتی داشته باشد طوریکه وقتی وارد یک اتفاق میشود انگار از مریخ آمده و هیچ پیش زمینه ذهنی نسبت به آن رویداد به خصوص ندارد، اما متاسفانه در دنیای امروز اینگونه نیست. در پایان میتوانم بگویم، ما عکاس هستیم، عکاس مطبوعاتی، باید بتوانیم همانگونه که همکارانمان در اکثر کشورها به ثبت خبر پیش رومی پردازند، روزگارمان را ثبت درست، صادقانه و بی طرفانه کنیم. تاریخ مصور ایران عزیزمان نیازمند زبان های بی طرف و نگاه های داستانگویی است که ابزار آن در دستان افراد حرفه ای است. حیف است که بخشی از تاریخ کشورم با دوربین گوشی های موبایل و به صورت گفتمانی ناقص و پراکنده و غیر حرفه ای تعریف شود.

در طول سالهای بعد از انقلاب هم عکاسان در همه شرایط حضور داشتند چه وقایع اعتراضی چه راهپیمایی ها و همبستگی های مردمی و حتی لحظات و بحران هایی که ملاحظات امنیتی زیادی داشت اما رفته رفته به جای اینکه چشم مردم به حضور عکاسان عادت کند و مسئولان نیز عکاسان را امین خود بدانند بی اعتمادی به عکاسان از هر دو جناح بیشتر و بیشتر شد.
حالا به جایی رسیده ایم که در تجمعات این روزهای مردم ایران هیچ عکاسی حق فعالیت ندارد!!!
اما در عوض مردم ایران با موبایل های خود در نقش شهروند خبرنگار، تصاویر و فیلمهایی را منتشر می کنند که روایت خودشان از آن اتفاق است.
در این میان افرادی هم هستند که از فضای موجود سوءاستفاده کرده و تصاویری منتشر می کنند که تقطیع شده است و روایت های دیگری را دنبال میکند.
آنقدر تعداد این تصاویر و فیلم ها در شبکه های مجازی زیاد شده که هر رسانه معاند می تواند از آنها بهره بگیرد تا بتواند اهداف خودش را پیگیری کند. چون از روز اول هیچ رسانه ای اجازه کار نداشت. قرار بود عکسی گرفته نشود شاید با این بهانه که اعتراضات مدت کوتاهی طول می کشد و آنقدر نیست که یک رسانه رسمی به آن بپردازد. جلوگیری از حضور رسانه آنقدر زیاد شد و مردم آنقدر روایت های خودشان را از این اتفاقات بیان کردند که حالا دیگر هر تصویر و فیلمی هم در راستای تکذیب اتفاقات منتشر شود، کسی باور نمی کند.
به همین دلیل است که حالا می بینیم رسانه ای مانند رسانه ملی هر روز گزارشی از امنیت در تهران را پخش می کند تا بگوید آن طور که تصاویر منتشر شده نیست.
باز هم با این احوال، هنوز رسانه ها نمی توانند به محل اعتراضات ورود پیدا کنند. دستگاههای امنیتی دخیل ، تنها نیروی انتظامی نیست. مجوز تصویر برداری از یک نهاد دلیلی برای فعالیت یک رسانه قلمداد نمی شود چون نهادهای دیگر جلوی پوشش تصویری آنها را می گیرند.
حالا عکاسان مانده اند و تصاویری که هر روز به زعم شهروندان منتشر می شود و موجی که رسانه های معاند روی آن سوارند. عکاسان در رسانه های خود پشت میز می نشینند و خبرنگاران برای اخبار خود از تصاویری که این روزها توسط مردم گرفته می شود استفاده می کنند. دست عکاسان برای ثبت تاریخ بسته شده شاید قرار است آنها در این روزها چشم سوم جامعه نباشند.
با تعدادی از عکاسان خبرگزاری های رسمی کشور درباره عدم حضورشان در رویدادهای این روزهای جامعه گفتگو کردیم هیچ کدام فریمی از این  اتفاقات ثبت نکرده اند چون رسانه ای که برایش کار می کنند هم چنین چیزی از آنها نمی خواهد.
با تعداد دیگری از عکاسان خبری رسانه ها نیز برای ثبت نظرشان پیشنهاد گفتگو داشتیم اما حاضر به پاسخگویی و درج نظراتشان در این گزارش نبودند. نداشتن امنیت شغلی، واهمه از برخورد مسئولان و مدیران رسانه ها و دستگاه های نظارتی در واکنش به بیان نظرشان و خودسانسوری بخشی از دلایلی بود که اجازه نمی داد آنها حاضر باشند نامشان در این گزارش ثبت شود.!!!

ما از عکس رویدادها برای تغییر فضا استفاده می‌کنیم

در این میان ، عرفان کوچاری  به عنوان عکاس خبرگزاری تسنیم یکی از خبرگزاری های رسمی ایران درباره اینکه آیا اقدامی برای ثبت وقایع این روزهای جامعه کرده است یا خیر گفت: در این روزها نه هماهنگی برای آفیش عکس انجام شده و نه کسی خواسته که ما برای پوشش اتفاقات به صحنه برویم. ما هم چون اجازه نداشتیم عکاسی کنیم بنابراین با تلفن همراه یا دوربین، عکسی هم نگرفتیم.
وی گفت: وقتی خوراک رسانه‌ای بدون هیچ جهتی ندارید در آن صورت هر چه رسانه‌های غربی منتشر کنند مجبورید برای اخبار استفاده کنید. از طرفی تنها بحث خبر نیست بلکه ثبت تاریخ مهم است. اگر حرفه ای باشید می‌توانید در گزارش تصویری؛ آن معنایی که می‌خواهید را انتقال دهید و بگویی که مثلاً نیروی انتظامی هم در این صحنه آسیب دید. یادم می‌آید در زمان حمله تروریستی به مجلس من هم عکس گرفتم. ما از آن عکس‌ها برای تغییر فضای موجود استفاده کردیم و به جای نشان دادن نقطه ضعف، ماجرا به سمت داشتن نقطه قوت تغییر کرد. چون در آن زمان محتوا داشتیم و توانستیم تصویر منتشر کنیم. اما نیم ساعت نگذشته بود که دادستان وقت گفت عکاسان نباشند. درحالی که ما با همه نیروهای نظامی و امنیتی هماهنگ بودیم. اگر ما آن روز چنین محتوا و تصاویری نداشتیم چطور آن اتفاق را منعکس می‌کردیم؟

وی ادامه داد: ما دو سیستم کاملاً جدا داریم یکی سیستم امنیتی و نظامی است که سپاه و اطلاعات و … شامل آن می‌شود یکی هم رسانه است. رسانه وظیفه پخش اطلاعات و نیروهای اطلاعاتی وظیفه جلوگیری از انتشار اطلاعات را دارند. اینجا یک حلقه مفقوده ای وجود دارد که آن هم کارشناس رسانه است تا بتواند هم کار من را متوجه شود هم سیاست‌های آن طرف را در نظر بگیرد و این دو را با هم هماهنگ کند.
کوچاری با تاکید بر اینکه باید پروتکل‌ها برای عکاسی از رویدادها مشخص شود گفت: باید اجازه تولید محتوا را بدهیم در کشورهای دیگر نیز پروتکل‌های امنیتی قوی وجود دارد اما چطور است که عکاسان با یک جلیقه پرس می‌توانند به راحتی عکس بگیرند ولی در ایران اگر این جلیقه را بپوشیم کارمان سخت‌تر می‌شود؟
وی درباره واکنش مردم نسبت به عکاسان در تجمعات نیز گفت: سال ۷۸ فضای کار آسان‌تر بود ولی حالا انقدر اجازه نداده ایم عکاس در این رویدادها شرکت کند که حضور عکاس برای مردم هم عادی نشده است یا اینکه برخی از خبرگزاری‌ها عکس مردم را منتشر کرده و دور صورت برخی از آنها دایره کشیده و گفتند که شناسایی کنید. مردم هم وقتی این تصاویر را می‌بینند دیگر به عکاس اعتماد نمی‌کنند. حق هم دارند. الان هم که دیگر چند سالی است عکاس ندیده اند و اوضاع بدتر شده است.
این عکاس خبرگزاری تسنیم گفت: باید وزارت ارشاد با نهادهای امنیتی صحبت کند تا عکاسان بتوانند راحت تر کار کنند و مردم هم چشمشان به حضور عکاس عادت کند ولی می دانم باز هم نمی‌شود. در گذشته شاید عکاس احتمال می‌داد که در نهایت خودش و دوربینش را بزنند اما الان در تجمعات احتمال دارد بمیرید!
کوچاری گفت: صنف عکاسان قدرت ندارد. رسانه هم پشتیبان عکاس نیست. عکاس هم می‌گوید چرا در تجمعات شرکت کنم وقتی دوربینم را می‌شکنند یا عکسی که می‌گیرم پاک می‌کنند یا منتشر نمی‌کنند.
کوچاری به مجوز عکاسی در عراق به نام «باج» اشاره کرد و گفت: زمانی که این مجوز را برای عکس داخل حرم می‌گیرید حتی شما را بازرسی هم نمی‌کنند چون مطمئن هستند شما تأیید شده هستید اما اینجا اگر مجوز از یک نهاد داشته باشید دهها نهاد دیگر هست که این مجوز را قبول ندارد. حتی به مراسم پیاده روی جاماندگان اربعین می‌رویم باید جواب پس بدهیم که چرا عکس می‌گیریم!

از وضع موجود کلافه ایم

احمد بلباسی عکاس خبرگزاری صدا و سیماست عکاسی که قاعدتا به دلیل کار کردن در رسانه ملی نباید با مشکلات عکاسان دیگر مواجه باشد اما او هم درباره دلایل عدم حضور عکاسان خبرگزاری رسمی وابسته به رسانه ملی در تجمعات گفت: روزی متوجه اخباری درباره تجمعات لردگان شدم در مسیر سفرم به عراق سری هم به آنجا زدم متوجه شدم مردم با لباس‌های محلی خود تجمع کرده و معترض هستند. به محض اینکه دوربین را از کیف بیرون آوردم تا عکس بگیرم، یک نفر با لباس شخصی جلو آمد و من را برد. از انجا که قرار بود به سفر بروم همه کارتهای شناسایی را به همراه داشتم از تمام مدارکم عکس گرفت با این وجود می‌پرسید برای کجا عکس می گیری. من هنوز یک فریم عکس هم نگرفته بودم و تازه به آن جمع رسیده بودم ولی مجبور شدم با تلفن فرد دیگری، خبرنگار صدا و سیمای استان را پیدا کنم و سردبیر خبرگزاری صدا و سیما را در جریان بگذارم. در نهایت بعد از یکی دو روز آزاد شدم. اگر آن معجزه اتفاق نمی‌افتاد باید به زندان شهرکرد می‌رفتم از زمانی که این اتفاق افتاد من دیگر برای رفتن به تجمعات و اعتراضات فوبیا پیدا کرده ام. درحالی که ما عکاس خبرگزاری صدا و سیما هستیم و حتی دوربینمان هم برچسب اموال دارد و می‌دانند که منتشر کننده تصاویری خلاف اهداف کشور نیستیم با این وجود اذیت می‌شویم.

بلباسی بیان کرد: زمانی که اتفاقات امنیتی می‌شود داستان فرق می‌کند و کافی است چند انگ هم به شما بزنند تا کلا زندگی تان را تحت تأثیر قرار دهد. این اتفاقات نه تنها برای تجمعات اعتراضی بلکه در راهپیمایی‌های همسو با نظام یا در زمان تشییع مدافعان امنیت هم اتفاق می‌افتد. همین چند وقت پیش فرد دیگری که اصلاً نمی‌دانستیم لباسش متعلق به کدام نهاد است مانع کار ما شد.
وی گفت: من به روابط عمومی فاتب هم گفتم که اگر فقط نیروی انتظامی در اغتشاشات حضور داشته باشد، تکلیفم را می دانم چون آنها من را می‌شناسند و اجازه عکاسی می‌دهند حتی اگر من را بازداشت کنند میدانم کجا می‌روم اما الان هیچ چیزی مشخص نیست و نمی‌دانیم چه کسانی شما را دستگیر کرده اند و باید به کجا مراجعه کنیم.
بلباسی با بیان اینکه عکاسان هیچ پشتوانه‌ای در انجمن‌های صنفی یا رسانه شأن ندارند گفت: انجمن صنفی عکاسان مطبوعات را داریم. از آن تنها یک کانال دیده ایم که خبر می‌دهد یک عکاس را بازداشت کرده اند و انجمن در حال پیگیری است اما از کجا و به چه نتیجه‌ای رسیدند مشخص نیست.
رسانه هم تاکید می‌کند که به این تجمعات نروید. ممکن است برویم و اگر مشکلی برایمان پیش آمد کلاً انکار کنند که با آن رسانه همکاری می‌کنیم. پس وقتی رسانه می‌گوید نرو من هم نمی‌روم چون می دانم از من حمایتی نمی‌کند. کافی بود رسانه‌ها می‌گفتند عکاسی کن ما پشتیبان شما هستیم در آن صورت با قدرت کار می‌کردیم. اما چنین چیزی نیست. در واقع اگر حمایتی بود تلاشم را می‌کنم اما وقتی نیست ترجیح می‌دهم کاری انجام ندهم.

وی با بیان اینکه شاید عکاسان باید با هم هماهنگ می‌شدند و با نهادهای امنیتی مذاکره می‌کردند گفت: عکس یک عکاس حرفه ای موضوعی را نشان می‌دهد که عکس شهروند خبرنگاران آن را ندارد. اتفاقاً عکس آنها خطرناک‌تر است. مردم در مناطق مختلف حضور دارند و عکاس در یک منطقه عکس می‌گیرد. بهتر بود تعدادی از عکاسان شناخته شده تر در کشورمان معرفی می‌شدند تا می‌توانستند کار کنند و یا مثلاً جلیقه پرس داشتند و همه می‌دانستند نباید با آنها کاری داشته باشند.
وی گفت: انتظار داریم وقتی راهپیمایی علیه اغتشاشات می‌شود هر اندازه که ما را به عنوان عکاس با آغوش باز می‌پذیرند، در تجمعات قبل از آن هم مانع کارمان نشوند. وقتی من به عنوان عکاس صدا و سیما سالهاست که کارم را انجام داده ام و در پرونده کاری من شیطنت نبوده نشان می‌دهد همیشه تنها هدفم فقط عکاسی و ثبت وقایع بدون هیچ غرض ورزی بوده است اما الان شرایطی به وجود آمده که اصلاً نمی‌خواهیم کاری کنیم و تنها عذاب می کشیم.

وی ادامه داد: عکاسان با این مشکل مواجه هستند که از هر دو طرف آسیب می‌بینند و مردم هم ممکن است آنها را دچار مشکل کنند با این وجود همه ما می‌دانیم که عکاسی در این شرایط سخت است پس باید احتیاط کنیم. من فکر نمی‌کنم به زودی این مشکلات حل شود مگر آنکه از پایه و اساس آن را حل کنیم.
این عکاس در پاسخ به اینکه چرا باید عکس‌های عکاسان حرفه ای از این وقایع ثبت شود گفت: ماندگاری عکس‌ها مهمترین دلیل آن است. فیلم‌هایی که این روزها مشاهده می‌شود در خوشبینانه ترین حالت کیفیت ندارد. مردم خیلی از جوانب را در عکس و فیلم نمی‌بینند چون در لحظه عکس می‌گیرند. ما الان عکسی که همه جوانب را در اتفاقات نشان دهد و در تاریخ ثبت شود، نداریم. درحالی که زمان انقلاب اسلامی تصاویری منتشر شد که الان هم از آن استفاده می‌شود. اگر آن زمان ممنوعیت‌های فعلی را داشتیم آیا عکسی هم از انقلاب ماندگار شده بود؟ آن زمان مشکلات به اندازه حالا نبوده است.

 عکاسان امین برای پوشش وقایع معرفی شوند

عکاس خبرگزاری فارس پیشنهاد کرد برای ثبت وقایع و اعتراضات عکاسانی که از همه نظر تأیید شده و امین هستند را به دستگاه‌های مختلف معرفی کرده و به آنها اجازه فعالیت داده شود.
حمید وکیلی هم عکاس خبرگزاری فارس است یکی از خبرگزاری هایی که در این روزها بیشترین پوشش خبری را درباره اقدامات علیه آشوبگری ها داشته است.
وکیلی درباره اینکه به عنوان عکاس یک رسانه رسمی در کشور چقدر تلاش کرده تا بتواند اتفاقات این روزها را ثبت کند گفت:  از ابتدای شروع اعتراضات خبرگزاری فارس تلاش کرد با نهادهای مختلف برای عکاسی از تجمعات هماهنگ کند اما این اتفاق نیفتاد . زمانی هم که ما به صحنه رفتیم آنقدر فضا سنگین  بود و مامورانی از دستگاه‌های مختلف حضور داشتند که دوربین را از کیف بیرون نیاوردیم. می دانم عکاسان دیگران هم بودند که میخواستند عکس بگیرند اما در نهایت نتوانستند.

وی ادامه داد: در کشور عکاسانی با عقاید مختلف داریم که می‌خواهند وقتی اتفاق مهمی رخ می‌دهد آن را ثبت کنند اما به دلایل مختلف امنیتی فضا برای کار هیچکدام نیست شاید به این دلیل که در گذشته برخی از عکاسان، تصاویری را برای شبکه‌های معاند فرستادند که برداشتها از آن در مخالفت با نظام بود و باعث شدند به عکاسانی که می‌خواهند همراستا باشند هم اجازه کار داده نشود وگرنه من از دوستان عکاس که درباره اغتشاشات سال ۸۸ سوال میپرسم می گویند خیلی راحت تر از امروز می توانستیم عکاسی کنیم. تصاویر ثبت شده توسط آنان را  بارها دیدم، خیلی راحت می‌توانستند عکاسی کنند چون اعتماد وجود داشت. در واقع بسته بودن فضای امروز برای ما، تقصیر کسانی است که سال‌ها قبل با شبکه‌های معاند همکاری کرده اند. درحالی که من به عنوان عکاس یک خبرگزاری حتما این را می دانم که اگر هماهنگی برای حضورم در اعتراضات انجام شد؛ نباید آن را در جای دیگری منتشر کنم یا تصویری بگیرم که مخالف سیاست‌های کشورم و رسانه ام باشد.

وکیلی افزود: چند بار از طریق موسسه ناجی هنر پیگیری کردم گفتند اگر مجوز ناجی هنر را داشته باشید می‌توانید کار کنید اما باید با یگانی که در آنجا حضور دارد هماهنگ شوید. منتها اگر این مجوز هم وجود داشته باشد آنقدر مأموران امنیتی مختلفی را می‌بینیم که اجازه کار نمی‌دهند. یک عکاس نمی‌تواند با همه آنها ارتباط بگیرد و اعتمادشان را جلب کرده و ثابت کند از آن عکس‌ها در راستای اهداف سیاسی و علیه نظام استفاده نمی‌شود یا قرار نیست آنها را در اختیار رسانه‌های معاند قرار دهد و با استفاده از آنها پناهندگی بگیرد. عکاسان هنوز هم نمی‌دانند بالاخره باید با چه دستگاهی برای فعالیت هماهنگ شده و از کجا مجوز بگیرند.

وکیلی پیشنهاد داد: از هر خبرگزاری چند عکاس مورد اعتماد شناسایی شود و در دستگاه های انتظامی به آنها اجازه عکاسی بدهند اما با توجه به اینکه کنترلی روی این ماجرا نیست ممانعت‌ها بوجود می‌آید و می‌گویند اصلاً هیچ کسی کار نکند درحالی که اکنون انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی را داریم و تلاش می‌کند از عکاسان خبری دفاع کند. حتی اگر کسی با عقاید آنها هم راستا نبوده ولی بازداشت شده، آنها از او هم دفاع کرده اند. این انجمن سیاسی نیست و تا کنون حمایت های خوبی را از عکاسان داشته است و قطعا می‌تواند از نهادهای امنیتی برای باز شدن این فضا مطالبه کند یا هماهنگی لازم را با دستگاه‌های دیگر برای معرفی عکاسان امین بوجود آورد.

عکاس خبرگزاری فارس گفت: اگر قرار باشد کسی ۵۰ سال دیگر به این اتفاقات رجوع کند نمی‌تواند تصویر درستی از اتفاقات داشته باشد چون اصلاً عکسی گرفته نشد. الان اگر در دنیا اتفاقی می‌افتد همه با فراق بال عکس می‌گیرند. آنقدر قوانین شان در این زمینه قوی هست که کسی نمی‌تواند آن رویداد را مخالف اهداف کشورش جلوه دهد.

وی تصریح کرد: ما باید آنقدر خوراک رسانه‌ای و عکس در اختیار داشته باشیم که اگر حتی رسانه‌های خارجی می‌خواهند از این اتفاقات برای خبرهایشان تصویر داشته باشند به ما مراجعه کنند. عکس عکاسان حرفه ای می‌تواند به نفع نظام باشد اما وقتی نتوانیم تصاویر خوبی بگیریم رسانه‌های معاند به هر منبعی رجوع می‌کنند. مثل حالا که از نداشتن عکس خوب ضربه می‌خوریم و هر عکس و فیلمی بدون کنترل در فضای مجازی پخش می‌شود.

وکیلی با بیان اینکه حداقل ۷ رسانه رسمی با سرویس‌های عکس قوی داریم که هیچکدام نمی‌توانند خوراک تصویری تهیه کنند گفت: شاید همه پلیس‌هایی که در خیابان هستند مردم را نزنند ولی الان تنها از تنش پلیس با مردم تصویر می‌بینیم. عکاس می‌تواند عطوفت پلیس را هم نشان دهد. شاید اگر فرصت حضور عکاسان وجود داشته باشد کمی بتوان با نمایش حمایت‌های پلیس، در برخی موارد از خشم مردم کم کرد. الان در ۱۴ ثانیه فیلم می‌بینیم یک پلیس زنی را می‌زند شاید قبل و بعد از آن اتفاقات دیگری هم افتاده باشد منتها چون اجازه کار حرفه ای نداریم هر چه فیلم منتشر می‌شود را باور می‌کنیم آن هم فیلم‌هایی که شاید برخی از آنها با هدف سیاه نمایی گرفته باشند.

عکاس خبرگزاری فارس اضافه کرد: ناگفته نماند از مظلومیت عکاسی خبری همین بس که عکاسان در صحنه تجمعات، هم از طرف نهادهای نظامی برای انجام فعالیت حرفه‌ای ممانعت می شوند و هم از طرف آشوب گران مورد حمله قرار می گیرند.

آن طور که از صحبت با عکاسان به نظر می رسد، شرایط ثبت تصویر از وقایع این روزهای کشور مناسب نیست. عکاسان از ممنوعیت ها واهمه دارند مردم هم از آنها استقبال نخواهند کرد. نیروهای امنیتی به آنها اعتماد ندارند ولی در این میان رسانه های غربی به خوبی می تازند چون رسانه های کشورمان دیگر هر چه تلاش می کنند نمی توانند خوراک تصویری مناسب تری را در اختیارشان بگذارند.

ساتیار امامی از عکاسان خبری باسابقه ای است که سالها در رسانه‌‎های مختلفی از جمله روزنامه جام‌جم و آژانس عکس همشهری فعالیت کرده و داوری جشنواره‌های عکس متفاوتی را نیز برعهده داشته است. وی بارها در جشنواره‎های مختلف عکاسی لوح تقدیر و جوایز متعددی نیز دریافت کرده است. امامی در وقایع سال ۱۳۸۸ هنگامی که مشغول به عکاسی از اتفاقات آن دوران بود دستگیر شد و مدتی در بازداشت بود. وی در حال حاضر صاحب امتیاز و مدیر مسئول پایگاه خبری و چندرسانه‌ای گیتی تصویر است و در حوزه کارگردانی مستند فعالیت می‌کند. با او به واسطه سابقه کاری‌ش در حوزه عکاسی مطبوعاتی درباره شرایط این روزهای عکاسان و عدم حضور آنان گفتگو کردیم؛

امامی در ابتدای گفتگو با اشاره به اینکه مهم ترین سوالی که در این حوزه باید پرسید اینکه چرا عکاسان رسمی که در استخدام رسانه‌ها هستند در اعتراضات اخیر حضور ندارند گفت: آیا بخشنامه یا نامه‌ای مبنی بر عدم حضور دریافت کردند یا خودشان به خاطر بحث امنیت حاضر نمی‌شوند که بروند عکاسی کنند. متاسفانه بعد از سال ۱۳۸۸ محدودیت‌هایی زیادتر شد و بنظرم تا حدی هم این محدودیت‌ها منطقی است چون تقریبا هیچکدام از اعتراضات جریانی نیست و کسی هم مسئولیت برگزاری آن را به عهده نمی‌گیرد به این معنا که اگر یک روز منِ عکاس را بگیرند، من نمی‌دانم با چه کسی طرف هستم و معلوم نیست که باید پیش چه کسی رفت وچه باید کرد.
وی افزود: درست است که ذات عکاسان خبری ثبت وقایع و اتفاقات بدون غرض ورزی و همراه با بی طرفی است ولی به شرطی‌که امنیت آنان تامین شود. دوربین عکاس رو به جامعه و محل وقوع اتفاق است نه سمت طرف خاصی به بیان دیگر عکاس خبری وسط میدان است. به عنوان نمونه عکاسان زمان انقلاب سمت کسی نبودند و فقط تلاش کردند که کارشان را انجام دهند ولی الان حدود یک دهه است که به خاطر محدودیت ها روایت درستی از اعتراضات وجود ندارد چون عکاسان حضور ندارند. همانطور که نیروهای آتش‌نشان و امداد ونجات وسط میدان می‌آیند و مسئولیت هراتفاقی هم می‌پذیرند ما هم باید اینطور وسط میدان باشیم به شرطی که بدانیم یک جایی مسئولیت امنیتمان را به عهده بگیرد در غیر اینصورت یکسری عکسهای بی‌کیفت و موبایلی جای واقعیت را می‌گیرد و به عنوان سند و مدرک استفاده می‌شود. نکته مهم درخصوص این عکسها اینکه چون کسی که عکسها را گرفته حرفه‌ش عکاسی نبوده اغلب آنها مغرضانه و فاقد نگاه روایت گری منصفانه است درواقع آنها عکس خبری نیست فقط یک تصویر است. البته ما مشکل نبود عکس در این ایام نداریم چون در کسری از ثانیه از حوادث و اتفاقات عکس منتشر می‌شود و دیگر عکاسی در انحصار رسانه ها و عکاسان با دوربین نیست.

امامی ادامه داد: متاسفانه ما چون رسانه مستقل نداریم، پروتکل و قانونی خاصی هم برای عکاسان خبری و رسانه‌ها نداریم و این مسئله باعث شده که عکاسان از حضور صرف نظر کنند. من سال ۱۳۸۸ به دلیل عکاسی خبری و برخی تسویه‌حساب‌های شخصی توسط هم‌صنفان و همکاران خودمان دستگیر شدم. در همان سال همشهری می‌خواست ضمیمه ای از اعتراضات یا به قول خودشان اغتشاشات چاپ کند و برای عکس با من تماس گرفتند و من گفتم: شما می دانید به چه کسی زنگ زدید؟ شما به کسی زنگ زدید که به خاطر عکس گرفتن در آن موقعیت مورد آسیب قرار گرفته است و پاسخ آن فرد این بود که ما برای چاپ این ویژه نامه عکس با کیفیت و مطبوعاتی نداریم و من گفتم با این احوال پس چرا نمی‌گذارید ما عکاسی کنیم؟ در همان موقعی که بازداشت بودم، کارشناس پرونده به من گفت: تصمیم داشتند شما را بزنند و ما شما را گرفتیم که نزنند ولی هیچ کداممان نمی‌دانستیم چه کسی قرار بوده ما را بزند. بنظرم نمی توان بیرون گود نشست و گفت لنگش کن. وقتی نیروی رسانه‌ای امنیت حداقلی ندارد چطور توقع داشته باشیم که کار کند. به عنوان مثال الان آقای حیدر رضایی که سالها در رسانه‌های نزدیک به حاکمیت بودند چرا دوربین دست نمی‌گیرند و عکاسی نمی‌کنند؟ چون می‌دانند امنیت ندارند پس چطور می‌توان توقع داشت عکاسان به راحتی به خیابان بروند و عکاسی کنند.

این عکاس خبری در ادامه به حادثه پلاسکو اشاره کرد و توضیح داد: به عنوان مثال در حادثه‌ای مثل پلاسکو عکاسان حاضر شدند و یک حلقه امنیتی هم برای آنها ایجاد شد طوری که آتش نشان ها حواسشان به عکاسان و خبرنگاران بود اما درمورد وقایع اخیر آیا این حلقه امنیتی وجود دارد؟ خیر. البته ممکن است در آینده از دل همین عکسهای موبایلی هم یک قهرمان بیرون بیاید.

امامی با تاکید براینکه در اعتراضات اخیر هیچ سازوکاری برای حضور عکاسان وجود ندارد گفت: قبلا روال کار به این شکل بود که هر تصمیمی گرفته می‌شد به ما ابلاغ می‌شد مثلا سال ۱۳۸۸ به عکاسان خارجی ابلاغ شد که عکاسی نکنند و چون قانون است باید آن را بپذیری نه اینکه با آن بجنگی چون وظیفه عکاس جنگیدن نیست؛ اما در حال حاضر هیچکس هیچ اطلاعی ندارد که باید چه کند. بحث اصلی من این است که مراجع بالادستی ما عکاسان را می‌شناسند چون ما شناسنامه داریم، عکاسان زمان جنگ هم در آن زمان شناسنامه داشتند مثلا در زمان جنگ هم کسانی که در میدان رزم بودند عکاسان را می‌شناختند و به سنگر گرفتن آنها کمک می‌کردند الان هم حاکمیت می‌تواند قوانینی وضع کند تا عکاسان هم با حفظ امنیت در خیابان ها حاضر شوند و عکاسی کنند. ممکن است که در میانه این اتفاقات، عکاس مورد آسیب هم قرار گیرد ولی نه از سمت افراد حاضر در آن واقعه.

وی افزود: به عقیده من انجمن عکاسان مطبوعاتی نمی‌تواند به عنوان نهاد تامین کننده امنیت اقدامی برای عکاس انجام دهد و تنها اقدامی که این نهاد می‌تواند بکند اینکه به مرجع ذی صلاح اعلام کند که فلان عکاس براساس اساسنامه، ضوابط و اصول انجمن ما فعالیت می‌کند. انجمن عکاسان مطبوعاتی یک نهاد صنفی است که قرار است به مشکلات صنفی من رسیدگی کند ولی قرار نیست در محتوای تصویری من عکاس تاثیر بگذارد ولی می‌تواند با نهادهای امنیتی و حاکمیتی رایزنی کند که به عکاس مجوز عکاسی دهند. متولی کار رسانه‌ای در ایران وزارت ارشاد و معاونت مطبوعاتی است نه انجمن صنفی پس باید روی صحبتمان با وزارت ارشاد باشد. اگر هم یک نفر خودش به تنهایی تصمیم گرفت که در دل حادثه برود و عکاسی کند دیگر نباید توقع داشت که در صورت پیش آمدن مشکل انجمن کاری برای او بکند.
کارگردان مستند «شرح یک عکس» در پایان بیان کرد: پیشنهاد من برای حل این معضل برقراری دیالوگ و گفتمان است. مثلا خود من وقتی بازداشت بودم جلسات بازجویی ما بیشتر شبیه یک ورکشاپ بود تا بازجویی چون من مدام تلاش می‌کردم برای آنها توضیح دهم که کار ما چیست و چه کار می‌کنیم. همانطور که صدا و سیما هم مناظرات و گفتگوهای موافق و مخالف ترتیب می‌دهد در حوزه رسانه هم باید چنین اتفاقاتی بیفتد و گفتگوهایی میان اهالی رسانه و نهادهای امنیتی رخ دهد. به عنوان مثال در حال حاضر یکی از نمایندگان مجلس قبلا مدیر یک رسانه بوده است باید از او پرسیده شود که آقای نظام الدین موسوی که سالها در رسانه مشغول بودی الان که در موقعیت نماینده مجلس هستی برای امنیت خبرنگار و عکاس‌ها چه طرحی داری؟ مراجع و نهادهای امنیتی باید از ریزه‌کاری های کار ما باخبر شوند و بدانند که دوربین من اسلحه و ابزاری برای دشمنی نیست بلکه ابزاری برای کار و روایت است. اینکه عکسی که من گرفتم توسط یک رسانه خارجی با واتر مارک من منتشر شود که جرم من نیست.